Openbare ruimte

• Het oordeel over enkele aspecten van de openbare ruimte in de buurt is in 2023  iets minder gunstig dan in 2021: 69% van de Nijmegenaren vindt de woonbuurt schoon (71% in 2021), 77% is tevreden over de verlichting in de buurt (79% in 2021), 57% is tevreden over het onderhoud van wegen in de buurt (60% in 2021) en 54% is tevreden over de speelvoorzieningen in de buurt (58% in 2021).
• Voor de verschillende aspecten van de openbare ruimte meten we verschillen in het oordeel van bewoners tussen de stadsdelen.
• Het aantal meldingen van bewoners via Meld & Herstel is in 2023 naar verhouding het hoogst in Nijmegen-Centrum, net als in eerdere jaren.
• De categorie, waarover bewoners de meeste meldingen via Meld & Herstel doen, is ‘afval en vervuiling’ (29% van alle meldingen), gevolgd door ‘overlast’ (21%).

• In 2023 vindt 69% van de Nijmegenaren de eigen woonbuurt schoon; 29% vindt van niet (rest ‘neutraal’ of ‘weet niet’). In de jaren daarvoor vond een wat hoger percentage de buurt schoon (tussen de 71 en 73%).
• In 2023 is 65% tevreden over de groenvoorzieningen in de buurt en is 17% er ontevreden over. Dat ligt dicht in de buurt van de in 2021 gemeten percentages. In de jaren 2017 en 2019 was een wat hoger percentage tevreden over de groenvoorzieningen in de buurt (71 respectievelijk 68%).
• In 2023 vindt 81% dat er in de buurt weinig vernield wordt; 11% vindt dat er veel vernield wordt. In de jaren 2017 en 2019 vond een wat hoger percentage dat er weinig vernield werd in de buurt (84 respectievelijk 83%).
• In 2023 is 77% tevreden over de verlichting in de buurt en is 10% er ontevreden over. in de jaren daarvoor was een wat hoger percentage tevreden over de verlichting in de buurt (tussen de 79 en 81%).
• In 2023 is 57% tevreden over het onderhoud van de wegen in de buurt; 27% is er ontevreden over. In de jaren daarvoor was een wat hoger percentage tevreden over het onderhoud van wegen in de buurt (tussen de 60 en 63%).  
• In 2023 is 54% is tevreden over de speelvoorzieningen in de buurt; in de jaren daarvoor was een wat hoger percentage tevreden over de speelvoorzieningen in de buurt (58 of 59%).

Figuur: oordeel van Nijmegenaren over aspecten van de openbare ruimte in de buurt. Bron: Burgerpeiling, O&S.

Het schoon zijn van de buurt

• In Nijmegen-Centrum is het aandeel bewoners dat de buurt schoon vindt het laagst (50% tegenover 69% van alle Nijmegenaren), gevolgd door Dukenburg (56%), Lindenholt (59%), Nijmegen-Oud-West (62%), Nijmegen-Nieuw-West (62%) en Nijmegen-Zuid (62%).
• In Lindenholt is het aandeel dat vaak overlast van hondenpoep ervaart het hoogst (42% tegenover 24% van alle bewoners), gevolgd door Dukenburg (32%), Nijmegen-Zuid (30%) en Nijmegen-Oud-West (29%).
• In Nijmegen-Centrum is het aandeel dat vaak overlast van bekladding van muren en gebouwen ervaart duidelijk het hoogst (27% tegenover 8% van alle Nijmegenaren), gevolgd door Nijmegen-Oud-West (13%).
• In 2023 is het aantal meldingen van bewoners over afval/vervuiling via Meld & Herstel relatief hoog in Nijmegen-Centrum, gevolgd door Nijmegen-Oud-West.

Vernieling in de buurt

• In Nijmegen-Centrum is het aandeel bewoners dat vindt dat er in de buurt veel vernield wordt het hoogst (30% tegenover 11% van alle Nijmegenaren), gevolgd door Lindenholt (17%).
• In 2023 is het aantal meldingen bij de politie over vernieling naar verhouding duidelijk het hoogst in Nijmegen-Centrum.  

Groenvoorzieningen in de buurt
Een derde van het oppervlak van Nijmegen bestaat uit openbaar groen. In Dukenburg (46%) en Lindenholt (35%) en vooralsnog ook Nijmegen-Noord (47%) is dat meer, in Nijmegen-Oud-West (10%), Nijmegen-Centrum (12%) en Nijmegen-Nieuw-West (18%) duidelijk minder.

• In Nijmegen-Oud-West is het aandeel dat tevreden is over de groenvoorzieningen het laagst (49% tegenover 65% van alle Nijmegenaren), gevolgd door Nijmegen-Centrum (58%) en Nijmegen-Noord (59%).
• Aan de bewoners, die niet tevreden zijn over de groenvoorzieningen in de buurt, is gevraagd naar de redenen daarvoor. De meest genoemde redenen in Nijmegen-Oud-West zijn: 1. te weinig groen, 2. te veel rommel tussen het groen en 3. te weinig soorten bomen en struiken. De meest genoemde redenen in Nijmegen-Centrum zijn: 1. te weinig groen, 2. te weinig soorten bomen en struiken en 3. te veel rommel tussen het groen. En de meest genoemde redenen in Nijmegen-Noord zijn: 1. groen wordt te weinig gesnoeid/gemaaid, 2. te weinig groen en 3. te weinig soorten bomen en struiken.
• In 2023 is het aantal meldingen van bewoners over groen via Meld & Herstel naar verhouding het hoogst in Dukenburg, Lindenholt en Nijmegen-Noord, de stadsdelen met relatief veel groen.

Verlichting in de buurt

• In Dukenburg en Nijmegen-Noord is het aandeel dat tevreden is over de verlichting in de buurt het laagst (70% versus 77% van alle Nijmegenaren), gevolgd door Nijmegen-Oud-West (73%).
• In 2023 is het aantal meldingen van bewoners over defecte straatverlichting via Meld & Herstel naar verhouding het hoogst in Nijmegen-Noord, gevolgd door Nijmegen-Centrum en Nijmegen-Nieuw-West.

Onderhoud van wegen in de buurt

• In Dukenburg is het percentage bewoners dat tevreden is over het onderhoud van wegen in de buurt ten opzichte van eerdere metingen gedaald en daarmee duidelijk lager dan gemiddeld (36% versus 57% van alle bewoners). Ook in Nijmegen-Zuid is een lager percentage tevreden over het onderhoud van de wegen in de buurt (43%).
• In 2023 is het aantal meldingen van bewoners over wegen, paden en pleinen via Meld & Herstel naar verhouding het hoogst in Dukenburg en Nijmegen-Centrum.

In totaal kwamen er in 2023 bij de gemeente circa 42.200 meldingen van bewoners over de openbare ruimte binnen, tegenover 38.500 in 2021. Een toe- of afname van het aantal meldingen kan te maken hebben met verbeteringen of verslechteringen, maar ook met andere zaken, bijvoorbeeld een groeiende bekendheid van de Meld & Herstel app en een toe- of afname van de meldingsbereidheid voor bepaalde zaken.
Over Nijmegen-Centrum komen naar verhouding de meeste meldingen binnen (2023: 511 per 1.000 bewoners).

Figuur: Aantal meldingen van bewoners over de openbare ruimte per 1.000 bewoners in 2023. Bron: registratiegegevens Meld & Herstel meldingen.

In Nijmegen-Centrum worden naar verhouding veel meer meldingen over overlast gedaan (onder meer overlast door personen, overlast van fietsen en geluidsoverlast). Nijmegen-Centrum scoort ook hoger dan de andere stadsdelen als het gaat om meldingen over afval en vervuiling, straatverlichting, wegen, paden en pleinen, parkeeroverlast, verkeerlichten en -borden en straatmeubilair en paaltjes.

In 2023 staat ‘rommel/zwerfvuil’ op nummer 1 in de top tien van de met voorrang aan te pakken buurtproblemen volgens Nijmegenaren (door 12% genoemd), net als in 2021 en 2019. Parkeeroverlast (10%), onvoldoende onderhoud van wegen (8%) en onvoldoende groenonderhoud (5%) staan op de tweede, vierde en vijfde plaats.
Hierbij aansluitend gaan veel Meld & Herstel meldingen van bewoners over afval en vervuiling (29% van alle meldingen in 2023). Ook gaan veel meldingen over overlast, groen, straatverlichting, wegen/paden/pleinen en parkeeroverlast. Van de categorieën meldingen in de top tien is het aantal meldingen van parkeeroverlast de afgelopen jaren het sterkst gestegen: van 1.853 in 2021 naar 3.334 in 2023. ‘Onvoldoende parkeerplaatsen/parkeeroverlast’ staat in 2023 op de tweede plaats in de ranglijst van de met voorrang aan te pakken buurtproblemen volgens de bewoners van Nijmegen.

Figuur: Top 10 meldingen over openbare ruimte door Nijmegenaren, 2021, 2022 en 2023. Bron: registratiegegevens Meld & Herstel meldingen.

Als we kijken naar de subcategorieën meldingen zien we het volgende:

• De meldingen over afval gaan vooral over huisvuilzakken, zwerfvuil, straatvervuiling, afvalbakken, containers en grofvuil dat niet juist wordt aangeboden.
• De meldingen over overlast gaan vooral over overlast van personen, fietsen, andere voertuigen, vuurwerk en geluid. Verder zijn er in 2023 bijna 500 meldingen van overlast van deelvervoer binnengekomen.
• De meldingen over straatverlichting gaan vooral over defecte lampen.
• De meldingen over groen gaan het meest over bomen, gevolgd door plantsoenen, grasvelden/bermen en onkruid.
• De meldingen over ‘wegen, paden en pleinen’ gaan het meest over trottoirs/wandelpaden, gevolgd door wegen/pleinen. Over fietspaden komen veel minder meldingen binnen.

Het aandeel bewoners, dat aangeeft zich in de vrije tijd in te zetten voor het schoonhouden van de buurt, steeg van 9% in 2017 en 2019 naar 12% in 2021. Het aandeel, dat aangeeft zich in de vrije tijd in te zetten voor het groenonderhoud in de buurt, is minder veranderd (6% in 2021 versus 5% in 2017 en 2019).

Een in 2020 verrichte Stadspanelpeiling over de openbare ruimte laat de volgende uitkomsten zien:

• Een kwart van de panelleden zet zich op 1 of meer manieren in voor het onderhoud van de openbare ruimte. De meest voorkomende vormen van inzet zijn: ‘opruimen rommel en zwerfvuil in de omgeving van mijn huis’, ‘melden aan te pakken zaken in de openbare ruimte, bijvoorbeeld via Meld & Herstel app’ en ‘onderhoud groenstrook grenzend aan mijn tuin’.
• 8% van de panelleden voert 1 of meer vormen van onderhoud samen met buurtbewoners uit (opruimen rommel en zwerfvuil, onderhoud van groenstroken, plantsoenen, ontmoetingsplekken, moestuinen of plantenbakken). Twee derde van de panelleden is van mening dat het betrekken van bewoners bij het onderhoud van de openbare ruimte goed is voor de onderlinge contacten in de buurt.
• Circa een vijfde van de panelleden zou een grotere rol willen gaan spelen bij het onderhoud van de openbare ruimte in de buurt; een derde daarvan zet zich al in voor het onderhoud van de openbare ruimte en zou meer inzet willen gaan plegen en twee derde daarvan zet zich er nog niet voor in, maar zou dat wel willen gaan doen.
• In totaal zet 39% van de panelleden zich in voor de openbare ruimte in de buurt of zou dat wel willen doen.

De landelijke veiligheidsmonitor 2023 laat zien dat 21% van de Nijmegenaren veel overlast ervaart van 1 of meer vormen van fysieke verloedering in de woonbuurt (rommel op straat, hondenpoep, vernield straatmeubilair en bekladde muren of gebouwen). Dat is iets lager dan het gemiddelde voor de benchmarksteden (23%).

Ten opzichte van de benchmarksteden scoort Nijmegen in de veiligheidsmonitor op het vlak van de openbare ruimte op enkele punten iets gunstiger en op enkele punten gemiddeld:

• 73% is tevreden over het onderhoud van plantsoenen en parken in de buurt, versus gemiddeld 69% in de benchmarksteden.
• 59% is tevreden over de speelplekken voor kinderen in de buurt, versus gemiddeld 56% in de benchmarksteden.
• 65% van de Nijmegenaren is tevreden over het onderhoud van de stoepen, straten en pleintjes in de buurt, versus gemiddeld 64% in de benchmarksteden.
• 82% is tevredenheid over de straatverlichting in de buurt, versus gemiddeld 83% in de benchmarksteden.