Economie en Toerisme

In 2011 telde Nijmegen voor het eerst net iets meer dan 100.000 banen. Tijdens de “tweede dip” van de zogenaamde Grote Recessie gaan er ruim 3.000 banen verloren. Van 2014 tot 2017 verloopt de banenontwikkeling opmerkelijk vlak, zo rond de 97.000 banen. Na 2017 trekt de banengroei over een breed front flink aan. Met een historisch zeer sterke groei van 13.500 banen in de laatste vijf jaar komt het aantal banen in de stad in 2023 op 113.980 banen. Dit ondanks een groeivertraging in 2020.

In de Grote Recessie na de kredietcrisis heeft het grote aandeel werkgelegenheid in het zorg-onderwijscluster gezorgd voor enig tegenwicht tegen het grote banenverlies in de marktsector. Niettemin verloor de stad in die periode veel banen, vooral tussen 2011 en 2015/16. Na 2017 loopt het aantal banen aanvankelijk flink op. Vooral door de groei in de marktsector. De grote onderwijs- en zorgsector groeit wel, maar vrij traag. In 2020 en 2021 slaat dat beeld om. De marktsector voelt de gevolgen van de coronacrisis sterker van de onderwijs-zorgsector. Die laatste sector laat een groei zien, waardoor de banenontwikkeling in totaal nog steeds positief uitvalt. In 2022 en 2023 trekt de banengroei zowel in de marktsector als in de groep onderwijs en zorg sterk aan, met een historisch zeer grote toevoeging van 8830 banen in 2 jaar tijd.

In 2022 en 2023 is er groei in vrijwel alle sectoren, maar de horeca sector steekt daar met 31% groei over die twee jaar bovenuit door het terugveren uit de coronaperiode. Als we 2023 vergelijken met 2019 ("pré-corona"), dan zien we in de horeca dat de horeca inmiddels het groeipad weer heeft hervat en meer banen telt dan in 2019.
Groei zit in absolute zin in 2022/2023 het sterkst in gezondheids- en welzijnszorg, onderwijs en zakelijke diensten. Ook valt op dat de industrie groeit (+685 banen/+11%). Banenverliezen zijn er in 2022 en 2023 nauwelijks. Wel is er maar beperkt groei in groot- en detailhandel, vervoer en opslag, bij financiële diensten en de overheid.  

Figuur: Banenontwikkeling Nijmegen jaar-op-jaar, totaal en verdeeld naar "marktsector" en gepremieerde en gesubsidieerde sector (overheid, onderwijs, zorg). Bron: PWE-Gelderland, 2023.

Figuur: Banen naar bedrijfsactiviteit 2017-2023. Bron: PWE-Gelderland 2023.

Figuur: Banen van werknemers, Nijmegen en  Kennissteden (excl. Groningen i.v.m. grote herindeling), december 2010 - december 2022; indexcijfers 2010=100. Bron: CBS.

Bij banen van werknemers (CBS) kunnen we een stedenvergelijking maken. Daar zien we tussen eind 2010 en 2017 in Nijmegen aanvankelijk een bescheidener ontwikkeling in banen van werknemers dan in de kennissteden als geheel. Na 2017 wijzigt dat beeld flink. De groei van werknemersbanen in Nijmegen is met 16% het dubbele van het gemiddelde van de kennissteden en het hoogst van de vergeleken gemeenten. Hoewel vanaf 2010 de totale groei eind 2021 nog altijd iets onder het gemiddelde blijft, is er toch een forse eindsprint getrokken.

In de Economische Visie van de gemeente Nijmegen worden meerdere aandachtssectoren benoemd. De grootste aandachtssector is het MKB (vestigingen van 10-250 banen). De kleinste is de circulaire economie (vooral recyclingbedrijven). Veel sectoren kennen vanaf 2016 groei, na een soms minder goede ontwikkeling in de jaren daarvoor.
In de zorg lijkt de groei te accelereren. In toerisme en recreatie is de groei vertraagd door de coronadip in 2020/2021, met daarna een herstel. De circulaire werkgelegenheid kent aanvankelijk een krimp, maar daarna groei. Uiteindelijk zitten zakelijke diensten, ICT (soms ruim) boven het groeigemiddelde van 14%. High Tech en de zorgsector zitten precies op het groeigemiddelde en Life Sciences zit er iets onder.  Niettemin zijn dit wel de bijzondere sectoren die Nijmegen onderscheiden van andere steden en regio's.

Figuur: Aandachtssectoren in Nijmegen, naar omvang in banen en groei 2016-2023. Bron: PWE-Gelderland.