Cultuur en Cultureel Erfgoed

• Na de coronapandemie bezoeken weer veel Nijmegenaren culturele voorstellingen; 68% van de Nijmegenaren bezoekt in Nijmegen filmvoorstellingen, 49% concerten, 38% theatervoorstellingen en 34% optredens van DJ’s.
• In totaal bezoekt 84% van de Nijmegenaren wel eens of vaker een culturele voorstelling in of buiten de stad.
• In 2023 besteedt 47% van de Nijmegenaren een deel van de vrije tijd aan kunstzinnige activiteiten en maakt 35% gebruik van de bibliotheek, net als in 2019.
• De hoge cultuurdeelname in Nijmegen heeft onder meer te maken met het hoge aandeel hbo- en wo-opgeleiden en het grote cultuuraanbod.

De Burgerpeiling 2023 laat zien dat 84% van de Nijmegenaren (16+) culturele voorstellingen in of buiten Nijmegen bezoekt, versus 87% in 2019; 31% doet dat minstens 1 keer per maand.
Voor verschillende soorten voorstellingen geldt dat het percentage Nijmegenaren dat deze bezoekt ten opzichte van 2019 weinig veranderd is: 68% bezoekt in Nijmegen filmvoorstellingen, 49% concerten, 38% theatervoorstellingen en 34% optredens van DJ’s.

Figuur: Cultuurdeelname Nijmegenaren (16+). Bron: Burgerpeiling, O&S.

Het percentage Nijmegenaren (16+) dat gebruik maakt van de bibliotheek is in vergelijking met 2019 gelijk gebleven: 35% (20% minstens 1 keer per maand en 15% minder vaak).
Het aandeel, dat is het voorgaande jaar een museum in Nijmegen bezocht, is wat gedaald (naar 26%), wat te verklaren is door de verbouwing van Museum Het Valkhof.

Net als in 2019 beoefent in 2023 47% van de Nijmegenaren (16+) in de vrije tijd kunstzinnige activiteiten. De meest populaire kunstzinnige activiteiten voor in de vrije tijd zijn muziek maken (een muziekinstrument bespelen en/of zingen), tekenen/schilderen/grafisch werk en fotografie/film/video. En net als in 2019 geeft 10% van de Nijmegenaren (16+) aan in de vrije tijd les te volgen in een kunstzinnige activiteit; 2% geeft aan dat bij De Lindenberg te doen en 8% bij andere instellingen, op andere plaatsen en bij kunstdocenten die als zelfstandigen werken. Bij de jeugd is het percentage dat les volgt bij De Lindenberg hoger dan bij de volwassenen; in 2023 volgde circa 7,5% van de 4-17-jarigen er een cursus.

Uit onze Burgerpeiling en ook uit landelijke onderzoeken weten we dat het opleidingsniveau een sterk bepalende factor is voor cultuurdeelname. Hieronder staan de verschillen voor Nijmegen in 2023. Van de mavo/vmbo/mbo niveau 1-opgeleiden bezoekt bijvoorbeeld 9% minstens 1 keer per maand een culturele voorstelling, versus 24% van de mbo niveau 2, 3 of 4/havo/vwo-opgeleiden en 39% van de hbo/wo-opgeleiden.

Figuur: Verschillen in cultuurdeelname tussen hoger, middelbaar en lager opgeleiden. Bron: Burgerpeiling 2023, O&S.

De hoge cultuurdeelname in Nijmegen heeft onder meer te maken met de aanwezigheid van veel hbo/wo-opgeleiden. Een andere factor is het grote cultuuraanbod. In de Atlas voor gemeenten 2018, waarin de 50 grootste steden van Nederland met elkaar vergeleken worden, is een cultuurindex opgenomen. Deze bestaat uit een gewogen combinatie van twintig indicatoren binnen de volgende vijf categorieën:

• podiumkunsten (inclusief festivals);
• erfgoed (Rijksmonumenten, cultuurhistorische en overige musea);
• letteren (vestigingen van bibliotheken, boekwinkels en antiquariaten) en beeldende kunst (musea voor beeldende kunst, kunstgaleries, cultuureducatie);
• filmaanbod (filmhuizen, commerciële bioscopen).

Nijmegen staat nummer 1 in de ranglijst ‘film’. Daarbij moet bedacht worden dat in de score voor film het filmhuizenaanbod zwaarder meeweegt dan het commerciële bioscopenaanbod. Nijmegen staat ook hoog bij ‘podiumkunsten’: op de derde plaats (exclusief festivals staat Nijmegen op de vijfde plaats). Nijmegen staat lager bij ‘beeldende kunst’ (29e plaats), ‘erfgoed’ (30e plaats) en ‘letteren’ (32e plaats). Op de cultuurindex, waarin al deze vijf onderwerpen meegenomen zijn, staat Nijmegen op de achtste plaats.