Cultuur en Cultureel Erfgoed

• 69% van de Nijmegenaren bezoekt 1 of meer van de gesubsidieerde podia in Nijmegen (versus 70% in 2019). LUX heeft het grootste bereik, dat wel wat afnam (44%), gevolgd door Doornroosje (35%) en de Stadsschouwburg (34%).
• Na de coronapandemie zien we een sterke groei van het bezoek aan podiumvoorstellingen. In 2023 werden in Nijmegen 506.000 bezoeken aan podiumvoorstellingen gebracht, versus 431.000 in 2019. Voor de Stadsschouwburg, De Vereeniging en Doornroosje bracht 2023 recordaantallen bezoekers.
• Ook het filmbezoek in LUX nam na de coronaperiode weer flink toe (230.000 in 2023, versus 253.000 in recordjaar 2019).
• 20% van de Nijmegenaren bezoekt maandelijks of wekelijks de bibliotheek en 15% doet dat minder dan 1 keer per maand. In 2019 werden exact dezelfde percentages gemeten.
• Het aantal leden van de bibliotheek is na de coronapandemie gestegen naar bijna 43.000 in 2023. Vooral het aantal volwassen leden nam toe. Ook het totaal aantal bezoeken aan de bibliotheekvestigingen nam toe.
• Museum De Bastei trok in 2023 een recordaantal bezoekers (54.800).
• Het aantal cursisten bij de Lindenberg is in 2023 met bijna 800 gegroeid tot 4.230.

Het totaal aantal bezoeken aan de gesubsidieerde podia in Nijmegen is na de coronapandemie flink gestegen, van circa 185.000 in 2021 naar 554.600 in 2022 en 736.000 in 2023. Daarmee is het piekjaar 2019, voor de coronapandemie, overtroffen (684.000).
Als we het totaal aantal bezoeken aan de gesubsidieerde podia uitsplitsen naar podium- en filmvoorstellingen, zien we het volgende beeld:

• In 2023 werden er 506.000 bezoeken aan podiumvoorstellingen in Nijmegen gebracht, versus 431.000 in 2019.
• In 2023 waren er 230.000 filmbezoeken in LUX, versus 253.000 in recordjaar 2019.

Figuur: Aantal voorstellingenbezoeken in gesubsidieerde podia. Bron: gegevens van podia.

Hoe ziet het herstel na de coronapandemie er voor de verschillende podia uit?

• In 2023 was er een recordaantal voorstellingen en bezoekers voor de Stadsschouwburg (223 voorstellingen en 117.728 bezoekers) en De Vereeniging (159 optredens en 76.425 bezoekers).
• Ook voor Doornroojse was 2023 een recordjaar (279 optredens en 189.922 bezoekers). Doornroosje verzorgt ook de programmering voor Merleyn, Openluchtheater de Goffert en festivals op buitenlocaties. Het totaalaantal bezoeken voor alle activiteiten, waar Doornroosje bij betrokken was, lag in 2023 op circa 395.300 (versus 358.300 in 2019).
• In 2023 trokken de 27 optredens in het Openluchttheater de Goffert 48.789 bezoekers. Dat is meer dan in 2019.
• Het aantal bezoekers in de Lindenberg was in 2023 ongeveer even hoog als in de jaren voor de coronapandemie (331 voorstellingen en 39.172 bezoekers).
• Het aantal filmbezoeken in LUX in 2023 (230.154) is nog niet zo hoog als in het recordjaar 2019 (252.888), maar is wel hoger dan in de meeste andere jaren voorafgaand aan de coronapandemie. En met 395 activiteiten anders dan film (podium, debat, educatief) trok LUX in 2023 31.617 bezoekers (versus 311 activiteiten en 21.796 bezoekers in 2022).

Figuur: Aantal voorstellingenbezoeken aan gesubsidieerde podia, per podium. Bron: gegevens van podia.

De Burgerpeiling 2023 laat zien dat 69% van de Nijmegenaren 1 of meer gesubsidieerde podia bezoekt. Dat is ongeveer gelijk aan de 70% die in 2019 werd gemeten. LUX heeft het grootste bereik, dat wel wat afnam (44%), gevolgd door Doornroosje (35%) en de Stadsschouwburg (34%).

Figuur: Bereik gesubsidieerde podia onder volwassen Nijmegenaren. Bron: Burgerpeiling, O&S.

• Het bereik van LUX is hoog bij alle leeftijdsklassen tussen 25 en 75 jaar.
• Het bereik van de Stadsschouwburg is het hoogst bij de leeftijdsklassen tussen 35 en 75 jaar.
• Het bereik van De Vereeniging is het hoogst bij de leeftijdsklassen vanaf 50 jaar.
• Het bereik van Doornroosje is het hoogst in de leeftijdsklasse tussen 16 en 35 jaar en loopt met het stijgen van de leeftijd af.
• Het bereik van het Lindenberg Theater verschilt niet sterk per leeftijdsklasse (wat hoger tussen de 25 en 50 jaar).

Voor alle podia geldt dat ze relatief weinig mavo/vmbo/mbo niveau 1-opgeleide Nijmegenaren bereiken. De Stadsschouwburg heeft naar verhouding het hoogste bereik onder die mavo/vmbo/mbo niveau 1-opgeleiden (23% van hen bezoekt de Stadsschouwburg), gevolgd door De Vereeniging (17% van hen bezoekt De Vereeniging).

Voor corona zorgde de forse stijging van het filmbezoek in Nijmegen (958.000 bezoeken in 2019) voor een bovengemiddeld filmbezoek (5,4 bezoeken per inwoner van Nijmegen versus gemiddeld 4,7 bezoeken per inwoner voor de benchmarksteden). Ook landelijk was 2019 een uitzonderlijk goed bioscoopjaar.
Door de coronapandemie daalde het aantal filmbezoeken naar 409.000 in 2021, waarvan 85.000 in LUX en 324.000 in de overige bioscopen. In 2022 zagen we een herstel van het filmbezoek, maar het verschil met 2019 was nog aanzienlijk. In totaal waren er in 2022 698.000 filmbezoeken, waarvan 147.000 in LUX en 551.000 in de overige bioscopen (3,9 bezoeken per inwoner van Nijmegen versus gemiddeld 3,0 bezoeken per inwoner voor de benchmarksteden).
In 2023 volgt een flinke stijging van het filmbezoek in LUX, naar 230.000. Voor de overige bioscopen is het cijfers bij de publicatie van de Stads- en Wijkmonitor 2024 nog niet bekend.
Het aantal bioscoopstoelen in Nijmegen is ten opzicht van voor de coronapandemie gedaald van circa 3.500 naar circa 3.250 (sinds juni 2021 is er één vernieuwde Vue bioscoop in plaats van de twee oude Vue locaties).

Het aandeel Nijmegenaren (16+), dat in Nijmegen filmvoorstellingen bezoekt, is niet sterk veranderd: van 70% in 2019 naar 68% in 2023.

Na een daling in de coronajaren is het aantal volwassen leden van de bibliotheek toegenomen tot circa 20.300 in 2023. In 2019, het jaar voor de coronapandemie, waren er 17.500 volwassen leden. Wel nam het aantal uitleningen aan volwassen (exclusief verlengingen) af van circa 447.000 in 2019 tot 351.000 in 2023.
Het aantal jeugdleden is de laatste jaren minder veranderd (circa 22.600 in 2023, versus ongeveer 22.400 in 2019). Het aantal uitleningen aan kinderen en jongeren (exclusief verlengingen) nam toe van circa 501.000 in 2019 tot ongeveer 560.000 in 2023.

In Nijmegen zijn relatief meer mensen lid van de bibliotheek (22,8% in 2022) dan in Nederland (19,6% in 2022). Voor het aantal uitleningen (inclusief verlengingen) is het verschil groter: 6,7 per inwoner in Nijmegen in 2022, versus 3,1 per inwoner van Nederland.

In 2023 verliep 15% van alle bibliotheekuitleningen in Nijmegen via de Bibliotheek op school (versus ruim 11% in 2019). Het gaat om een landelijk concept, waarbij bibliotheken samenwerken met basisscholen. Doel is het stimuleren van leesplezier en mediawijsheid (slim informatie kunnen zoeken). De Bibliotheek op school biedt een combinatie van een collectie boeken met voor elke leerling wat wils en een digitaal leerlingportaal waar ze leeservaringen kunnen uitwisselen en toegang hebben tot de hele collectie. Het aantal Nijmeegse scholen, dat hieraan meedoet, is gestegen tot 41 in 2023.
Al jaren is het zo dat circa de helft van alle uitleningen plaatsvindt bij de hoofdvestiging in de binnenstad (Mariënburg). Minder dan een half procent van alle uitleningen (0,4%) vindt bij vestiging De Biezantijn plaats.

Via onze Burgerpeiling hebben we enig zicht op de ontwikkeling van het gebruik van de bibliotheek onder de Nijmegenaren vanaf 16 jaar. In 2023 geeft 20% aan maandelijks of wekelijks gebruik te maken van de bibliotheek en 15% minder vaak. In 2019 werden exact dezelfde percentages gemeten. In 2015 was het aantal frequente gebruikers wat lager (17%).
Het percentage volwassen dat gebruikmaakt van de bibliotheek is groter dan het percentage volwassenen dat lid is van de bibliotheek. Daarbij moet bedacht worden dat in de bibliotheek allerlei activiteiten plaatsvinden (onder meer activiteiten gericht op de bestrijding van laaggeletterdheid, activiteiten gericht op de ontwikkeling van digitale vaardigheden en diverse activiteiten op maatschappelijk en cultureel vlak). Registratiecijfers van de bibliotheek laten zien dat het totaal aantal bezoeken in 2023 (voor alle vestigingen tezamen) 6% hoger lag dan in 2022.

Het laatste piekjaar voor Museum Het Valkhof was 2018 , toen het museum door de publiekstrekker “Ik, Maria van Gelre” circa 108.000 bezoekers trok. In 2022 kwamen er 50.000 bezoekers op het museum af, versus circa 71.000 in 2019 (het jaar voorafgaand aan de coronapandemie). Daarbij moet bedacht worden dat het museum vanwege een grote verbouwing per 1 oktober 2022 dicht is gegaan. Eind februari 2023 is de vervangende locatie van het museum op het Keizer Karelplein opengegaan, aanvankelijk met beperkte openingstijden. Deze locatie heeft in 2023 bijna 16.000 bezoekers getrokken.
De Burgerpeilingmeting in 2019 liet dat het bereik van Museum Het Valkhof onder Nijmegenaren (16+) het hoogst is onder de 65-74-jarigen, gevolgd door de 75-plussers en de 50-64-jarigen.

In mei 2018 is museum De Bastei, centrum voor natuur en cultuurhistorie, geopend. Na lagere bezoekersaantallen in de coronajaren trok dit museum in 2023 een recordaantal bezoekers (circa 54.800, versus 51.800 in 2019). De voormalige musea, die nu in De Bastei zijn ondergebracht (de Stratemakerstoren en het Natuurmuseum), trokken de laatste periode van hun bestaan jaarlijks gezamenlijk tussen de 20.000 en 25.000 bezoekers.

Een van de activiteiten van De Lindenberg is het verzorgen van cursussen op het gebied van muziek, dans, theater, beeldende en technologische kunst en schrijven. Het aantal cursisten is in 2023 ten opzichte van het jaar daarvoor met bijna 800 toegenomen tot 4.230. Zowel het aantal jeugdige als het aantal volwassen cursisten nam toe; naar verhouding was de toename het grootst bij de volwassenen. Van de 4.230 cursisten zijn er ruim 1.700 jonger dan 18 jaar.