Wonen en Stedelijke ontwikkeling

In het studiejaar 2023/2024 volgen ongeveer 24.000 studenten onderwijs aan de Radboud Universiteit, en ruim 25.000 aan de Nijmeegse locaties van de Hogeschool Arnhem Nijmegen.
Sinds 2000 zijn de studentenaantallen jarenlang toegenomen. Het aantal HAN-studenten verdrievoudigde tussen 2000 en 2017, de groei was toen veel sterker dan de toename van het hoger beroepsonderwijs in Nederland. Het aantal Radboudstudenten nam met 75% toe tussen 2000 en 2021, min of meer vergelijkbaar met de ontwikkeling van het WO in Nederland
De laatste jaren is het aantal studenten min of meer gelijk gebleven (WO) of gedaald (HBO). De Nijmeegse ontwikkeling lijkt daar bij op die van Nederland als geheel

Figuur: Ontwikkeling studentenaantallen in Nijmegen en Nederland. Bron: DUO.

Volgens de ramingen van het Ministerie OCW zal het aantal HBO-studenten de komende jaren nog iets verder afnemen, en zal het aantal WO-studenten ongeveer gelijk blijven/heel licht toenemen.

Vooral in de jaren 2015-2021 zijn er op de Nederlandse en Nijmeegse universiteiten steeds meer buitenlandse studenten gekomen die hier onderwijs volgen.
Voor Nederland als geheel geldt (studiejaar 23/24)dat ongeveer een kwart van de universitaire studenten uit het buitenland afkomstig is. Voor Nijmegen is dat aandeel veel lager: 11% in het studiejaar 23/24.

Figuur: Aandeel buitenlandse studenten aan WO, studiejaar 23/24. Bron: universiteiten van Nederland.nl

In Nijmegen ligt het aandeel  buitenlandse studenten al jarenlang op hetzelfde niveau. Het aantal buitenlandse studenten groeide wel, maar dat was min of meer in verhouding met de totale groei van de Radbouduniversiteit. In Nederland als geheel en in de meeste andere studentensteden was wel een stijging van het aandeel buitenlandse studenten te zien was.

Lang niet alle studenten die in Nijmegen een opleiding volgen wonen ook in Nijmegen. En omgekeerd zijn er ook studenten die in Nijmegen wonen, maar een HBO- of WO-opleiding elders volgen.
In totaal woonden er in het studiejaar 2022/2023 ongeveer 20.000 HBO- en WO-studenten in Nijmegen. Na een periode van gestage toename tot 2015/2016 schommelt het aantal in Nijmegen wonende HO-volgenden de afgelopen jaren meestal rond de 20.000.

Figuur: Aantallen in Nijmegen wonende studenten. Bron: CBS.

De SSH& als institutionele verhuurder heeft de laatste jaren veel eenheden toegevoegd, met meer nadruk op zelfstandige eenheden. Dat is kwalitatief in lijn met de voorkeuren. Analyse van de Landelijke Monitor Studentenhuisvesting liet over de afgelopen jaren zien dat Nijmegen eigenlijk ruim zit in de kamers met gedeelde voorzieningen en erg krap in de huisvestingsmogelijkheden met meer zelfstandigheid (eenkamerwoningen, zelfstandig wonen). Inmiddels is het aandeel studenten op kamers met gedeeld voorzieningen in de laatste 8 jaar gedaald van driekwart naar twee derde.
Kwantitatief is het een antwoord op de hiervoor geschetste groei van het aantal studenten in de stad.
Door meer aanbod, maar vooral ook een dalend aantal studenten dat hier kwam wonen, nam de spanning op de Nijmeegse markt voor studentenhuisvesting (zowel SSH& als particulier) de laatste jaren wat af, maar geldt niettemin nog steeds als relatief “zeer krap” in de Landelijke Monitor Studentenhuisvesting 2023 (de hoogste schaarstecategorie). Positief is wel dat de woonlasten in Nijmegen beduidend lager zijn dan in andere steden.
In de komende jaren wordt een groeiend tekort aan studentenhuisvesting verwacht door de herinvoering van de basisbeurs met een ruimere uitkering voor uitwonenden. Ook in Nijmegen neemt het tekort toe in zowel het lage als het hoge groeiscenario.

Voor de periode tot 2030 becijfert het Woningbehoefteonderzoek van Companen (2023) de uitbreidingsbehoefte aan eenheden voor studenten op 3.200 stuks. Dit betreft zowel het grotendeels inlopen van het bestaande tekort, als de verwachte groei in de komende jaren. Bij een lagere instroom van buitenlandse studenten reduceert de uitbreidingsbehoefte tot 2.550 eenheden.

De particuliere kamerverhuurmarkt staat de laatste jaren in de aandacht, als verdienmodel van kleinere beleggers maar ook als punt van zorg voor de leefbaarheid van sommige wijken. Door de stabilisatie in het aantal uitwonenden in de stad en de groei van het SSH&-bezit lijkt het dat de vraagdruk van studenten op de particuliere kamermarkt na 2018/19 wat afneemt. Maar van een doorzettende ontwikkeling is toch nog geen sprake.

Figuur: Uitwonende studenten in Nijmegen, % huurders bij SSH& en particuliere verhuur; bron: Landelijke Monitor Studentenhuisvesting 2023.